Een scheidsrechter is een man met een fluit. Of beter gezegd, een scheidsrechter was een man met een fluit. Sinds het begin van dit WK voetbal is de scheidsrechter namelijk een man met een spuitbus. Hij heeft ook nog steeds een fluit. Maar die valt eigenlijk in het niets bij zijn spuitbus. In die spuitbus zit een soort witte kalkspray die de scheidsrechter op het veld kan spuiten. Zo ontstaan er tijdelijke markeringen bij de vrije trappen. De scheidsrechter markeert eerst vakkundig de plaats waar de bal moet komen te liggen. Vervolgens meet hij negen meter vijftien uit en trekt hij een witte lijn waarachter het muurtje zich dient te posteren. Het ziet er soms hilarisch uit. Maar het werkt wel.

Muurtjes op negen meter vijftien waren voor dit WK zeldzaam. Tot voorheen ging het zo: De spelers maken een muurtje op zo’n zeven meter van de bal. De scheidsrechter begint met het uitmeten van de negen meter vijftien en komt zo’n twee meter achter het muurtje terecht. Met een armgebaar geeft hij aan dat de menselijke wal een flink eindje naar achter verplaatst dient te worden. Wat volgt is vaak een soort van compromis. Na nog wat gesmokkel staat het gemiddelde muurtje op een meter of acht van de bal. Dat is niet volgens de regels. Volgens het voetbalwetboek hoort een muurtje op negen meter en vijftien centimeter. Maar hoe krijg je dat als scheidsrechter voor elkaar?

Juist! Met een mobiele lijnentrekker op zak. De spuitbus heeft inmiddels een vaste plek op het scheidsrechterstenue veroverd. Daarmee hebben we in ieder geval weer iets om over te praten. Vier jaar geleden was er de vuvuzela. Maar die toeters zijn – godzijdank – in Afrika gebleven. En verder was er in 2010 die bal. De vluchten van de Jabulani waren nog onbetrouwbaarder dan die van de gemiddelde prijsvechtende vliegtuigmaatschappij. Maar de bal van dit WK is als de groenteboer in het dorpscentrum van Klazienaveen. Daar hoor je ook niks over. Nee, het moet dit toernooi van de spuitbus met kalkspray komen. En dat hebben die scheidsrechters maar al te goed begrepen.

Het zit niet in de scheidsrechterscursus. Maar een lijn is een lijn, zou je zeggen. Dus een lijn trekken kan niet moeilijk zijn. Scheidsrechters trekken echter lijnen in allerlei soorten en maten. De één trekt een fijnzinnig lijntje dat niet zou misstaan in het Rijksmuseum. De ander zou meer geschikt zijn voor het belijnen van de snelweg. Die laatste categorie is in de meerderheid. De felgele en feloranje schoentjes van de spelers krijgen dan ook niet zelden te maken met een lading witte kalkspray. Onder de scheidsrechters heet dat waarschijnlijk risico van het vak. Maar de man die Bruno Martins Indi vrijdag achter een lijn wilde zetten, slaapt daar ongetwijfeld nog steeds niet van.

Ook al werden zijn schoenen vies, Bruno Martins Indi bleef wel staan. De witte lijn werkt als de rand van een afgrond. Eén stap over de gestelde grens kan fatale gevolgen hebben. Muurtjes staan dit WK op de plek waar de scheidsrechter ze wil hebben. De spuitbus heeft zijn doel bereikt. Over het verplaatsen van de muur kan niet meer worden geklaagd. Enkel het meetkundige oog van de scheidsrechter (‘Scheids! Dat is zes meter, joh!’) kan nog door de fanatieke supporters in twijfel worden getrokken. Maar wie de overtuiging ziet waarmee de meeste scheidsrechters hun tijdelijke kunstwerkje op het speelveld presenteren, laat ook dat wel. Een lijn staat op negen meter vijftien.

Dankzij de lijn staan ook de muurtjes dit WK op negen meter vijftien. Maar ondanks de nieuwe technologie is er nog geen enkele keer gescoord uit een vrije trap. Andrea Pirlo was er nog het dichtst bij. De oude meester zag zijn vrije trap tegen Engeland op de lat uiteenspatten. Het was de eerste vrije trap waarbij het dit toernooi over de vrije trap ging. Bij alle andere vrije trappen was de hoofdrol weggelegd voor de spuitbus. Een mooie eer. Maar als de vrije trappen dankzij de kalkspray ook daadwerkelijk tot meer doelpunten gaan leiden, dan is het doel van de spuitbus pas echt bereikt. Het wachten is op het moment dat de schoonheid van een mooie free-kick goal de aandacht weer opeist. Tot die tijd bestaat het hoogtepunt uit spelers die demonstratief hun schoenen poetsen.