Hengelo heeft een traditie. Waar die vandaan komt, weet niemand. Maar ik doe eraan mee. Al jaren. De traditie is om elk jaar met kerst naar de Radstake af te reizen. Die discotheek. Daar in de buurt van Varsseveld. In 2010 kwam ik er voor de laatste keer. Het jaar daarna voor de allerlaatste keer. En vorig jaar kwam ik er voor de zoveelste keer voor de allerlaatste keer. Deze kerst vrees ik met grote vrezen. Het aantal mensen dat er op een normale zaterdag vanuit Hengelo nog naartoe gaat is op één hand te tellen. Maar voor de bus van eerste kerstdag hebben zich op één dag al bijna tweehonderd mensen aangemeld.

De Radstake was ooit een soort tussenstap. Vanuit De Zwaan kon je niet rechtstreeks naar de grote studentensteden zonder ooit in de Radstake te zijn geweest. Zoals je ook na zwemdiploma A geen zwemdiploma C kan halen zonder dat je eerst B in the pocket hebt. Maar de Radstake was leuk. Als de Napoleonzaal een zwembad was, dan had die toch minstens een hoge én een lage duikplank. En de 80’s & 90’s zaal herbergde zoveel jeugdsentiment dat die toch minstens in de buurt kwam van een warm bubbelbad. Er waren kortom weinig redenen om niet af en toe een paar nachtelijke uurtjes aan de Twenteroute door te brengen.

En dan die busreis. Die busreis levert al de helft van de avond. De bus die bij Hengelo al vol zit. En dan moet Keijenborg er nog bij in. En Zelhem moet wachten op de volgende bus. Dat werk. En dan als eerste bus terecht komen in een Radstake waar nog helemaal niets te doen is. Iets dat gedurende de avond gelukkig helemaal goed wordt gemaakt. Gelukkig. Want anders zouden we op de terugweg de traditionele tussenstop voor die enkeling die z’n maaginhoud overboord moet zetten, moeten missen. En dat zou zonde zijn. Want dat hoort erbij. Waar zo’n kerstdiner al niet goed voor is.

Er zijn mensen die voor de artiesten naar de Radstake gaan. Mij zeggen die artiesten niets. Op eerste kerstdag komt Sidney Samson. Maar bij Samson denk ik eerder aan ‘ik moest kloppen want de bel doet het niet’. Nee, als ik naar de Radstake ga, dan is het voor het sentiment, voor de gezelligheid, en voor het gevoel waarbij je bij vlagen het idee hebt dat je op de Hengelose kermis loopt. Het blijft een bijzonder fenomeen dat niemand precies uit kan leggen. Waarom door het jaar heen bijna niet, en met kerst ineens zo massaal wel? Misschien moet je dat ook wel niet uit willen leggen.

De Radstake is als de ballen in de kerstboom. Zonder hen is de kerst niet compleet. Daarbij is er in de Radstake wel iets veranderd. De ballen hebben niet altijd dezelfde kleur gehouden. Dat wil zeggen: de bekertjes zijn tegenwoordig van zacht plastic. En dat is een hele verbetering. (‘Toch hadden die harde plastic bekers die 5 minuten eerder nog in de pisbak lagen ook wel wat’, Tom Kreunen, 24-12-2014). Na een dag vol mooie kristallen wijnglazen was de omschakeling naar hard plastic bekers immers altijd wel heel groot. De zacht plastic bekertjes bier blijven nog enigszins in de buurt van de zachtheid van de kerststol van het inmiddels lang geleden ontbijt. Al komt de klap van de volgende ochtend minstens zo hard aan.

Ja, en dan die komende eerste kerstdag. Die kun je thuis met familie vieren. Of ergens in een grote stad. In Doetinchem, waar de wat oudere jeugd uit de regio samenkomt. Of je gaat de traditie in de Radstake hooghouden. Eigenlijk zijn we daar nu echt te oud voor geworden. Maar het hoort bij kerst. Zoals de Eiffeltoren bij Parijs, de Erasmusbrug bij Rotterdam, de Bossche Bollen bij Den Bosch, de gitaar bij ACDC en schaatsen bij Sven Kramer. Misschien gaan we dan toch maar naar de Radstake. Maar dan wel voor de allerlaatste keer. Net als vorig jaar. En het jaar daarvoor.