Ergens tussen de zwartgeblakerde vliegtuigresten ligt een boekje. Steeds komt het beeld op de televisie weer langs. Het is een reisgids. Het is de reisgids Lonely Planet voor Bali en Lombok. Lonely Planet. ‘Eenzame planeet’, luidt de letterlijke vertaling. Voor mensen die bepakt met een rugzak op zoek gaan naar de mooiste plekjes op deze aarde. Ik ken ze. Het zijn mensen van mijn leeftijd. Het zijn jonge mensen. Stuk voor stuk. Dit boekje behoorde toe aan iemand in de bloei van zijn of haar leven. Dit boekje behoorde toe aan iemand voor wie Schiphol de start was van de reis van zijn of haar leven. Niemand kon bedenken dat de MH17 een paar uur later wereldnieuws zou worden.

Vier jaar geleden was ik zelf met een paar vrienden op Bali. Wij hadden onze tussenstop op de luchthaven van Singapore. Op de terugweg vlogen we over de Afghaanse hoofdstad Kabul. Dat was vreemd. Die stad kenden we alleen van het journaal. Van oorlog. En van geweld. We attendeerden elkaar erop: ‘Moet je kijken. We vliegen nu boven Kabul.’ Niet dat we het idee hadden dat we gevaar liepen. Ab-so-luut niet. Maar bij ons was er het besef dat we over oorlogsgebied vlogen. En dat vonden we op de één of andere manier wel bijzonder. Zou er in de MH17 iemand zoiets hebben geroepen? Ik denk het niet. De vakantie begon. Niemand dacht aan oorlog. Of aan geweld.

Hij is met zijn vriendin. Of zij is met haar vriend. Ze zijn een jaar bij elkaar. Hij werkt nu zo’n twee jaar bij een wasmiddelenproducent. Zij heeft net haar studie Geneeskunde afgerond. Deze reis is hun beloning voor een periode van hard werken. Samen bladeren ze door de Lonely Planet. De keuze voor Bali was snel gemaakt. Ze hadden er veel over gehoord van vrienden en bekenden. Jonge mensen. Stuk voor stuk. De verhalen waren goed. Nu willen ze het beloofde natuurschoon met eigen ogen gaan zien. In de reisgids staan mooie watervallen aangekruist. En stranden natuurlijk. En kroegjes. Want een feestje hoort er ook bij. En surfen. Bij Kuta schijnt dat goed te kunnen!

Het is nog twee kilometer in de twaalfde etappe van de Tour de France. Massasprint! Ineens verschijnt er een tekst in beeld. Witte letters zijn het. Ze kondigen een extra journaal aan. Dat begint na de finish. Ik grijp mijn telefoon. Bovenin het scherm staat een rood cirkeltje, het teken voor een pushbericht van de NOS. Ik schrik als ik de tekst lees. Het persbureau Interfax meldt dat een vliegtuig dat met 280 passagiers onderweg was van Amsterdam naar Kuala Lumpur is neergestort. En wel op Oekraïens grondgebied. De wielrenners finishen. Herbert Dijkstra meldt dat er andere dingen in de wereld gebeuren. Als een sportcommentator dat zegt, dan is het vaak goed mis.

Een droomreis naar Bali eindigt in een weiland in het oosten van Oekraïne. Net zoals bijna driehonderd mensenlevens hier ophouden. In een levenloos weiland vol brokstukken en brandende hoopjes puin. De Lonely Planet vormt op het eerste oog het enige stukje levensvreugde. De foto op de voorkant toont drie lachende en dansende Indonesische kinderen in een rijstveld. Maar tegelijkertijd staat die reisgids symbool voor de bruutheid van dit alles. Deze gids moest mensen leiden naar de mooiste plekken ter wereld. Plekken waar iedereen graag eens wil zijn. Maar hier is alles kapot. Verwoest. En verbrandt. Dit is de lelijkste plek op aarde. Hier wil helemaal niemand zijn.

Het is ruim zes uur na de finish van de Touretappe. Wie er heeft gewonnen, ben ik vergeten. Het is gerelativeerd door de actualiteit. En die is met geen pen te beschrijven. Of eigenlijk ook wel. Met twee woorden. Raket. En foutje. Het haalt de grootste woede in een mens naar boven. Maar ergens brandt er licht. In het hol van de grote boze wereld ligt een gids naar klein geluk. Een reisgids voor Bali en Lombok. Ik hoop dat de juiste mensen hem vinden. En de reis gaan maken. Naar de aangekruiste plekken. Mooie watervallen. En stranden natuurlijk. En kroegjes. Want een feestje hoort er ook bij. Hoe moeilijk dat ook zal zijn. Ik wens deze mensen alle sterkte van de wereld.